ვალერა

ხა! ხა! ხა! ხა!–უცებ მოედო მთელ უბანს არანორმალური ხარხარი.

– ვალერა დამთვრალა.

–სად ხეთქა ამ დილაადრიან–გადასძახეს ერთმანეთს მეზობლებმა.

–ხა,ხა,ხა–მთელი ძალით, უცნაურად ხარხარებდა ვალერა,თითქოს თან მოსთქვამდა.

–ვინ დაალევინა ახლა ამ უსაქმურს.  დაკარგულია უკვე მთელი დღე. მე კი რამდენი საქმე მქონდა გასაკეთებელი .–შეწუხდა დიასახლისი.

ვალერას კი დიასახლისის დაგეგმილი საქმეები სულ არ ახსოვდა ხარცხარებდა თანაც ისე თავდავიწყებით ,თითქოს ამ ქვეყნად მხოლოდ ბედნიერებას დაესადგურებინა.

–ვინაა ვალერა? –შევეკითხე მეზობელს.

–მალე გაიცნობ, შენც მოგადგება დასალევისათვის. თუ არ შეიჩვევ კარგი იქნებ. ისე კეთილია, ბავშვთა სახლში იზრდებოდა, ძია ბაქარმა გამოიყვანა იქედან და ოჯახში ჰყავდა. მერე სიძეობაც მოუნდომა. ვერ მიართვეს. ახლა კი დადის და ლოთობს . დმნაშავე თვითონაა, იმ ღვთისნიერი კაცის სიკეთე ვერ იღირსა.

–ხა,ხა,ხა, თითკოს ამ ნათქვამზე გადაიხარხარა ვალერამ.

ვალერა ჯერ არ მენახა მაგრამ მისი პიროვნება რაღაც იდუმალებით მოსილ ზღაპრის გმირად დამესახა.იყო რაღაც  მის ხარხარში არა ბუნებრივი ,მისტიური და მიმზიდველი. წამით მომეჩვენა ,რომ ვალერა დამცინოდა, მარტო მე კი არა , მთელ ქვეყანას, მის ირგვლივ არსებულ მთელ სამყაროს.    ნეტა რა გვქონდა ამ პატიოსან საზოგადოებას ლოთი ვალერას დასაცინი?!

მეორე დღეს კარს უცნობი მამაკაცვი მომადგა .

–გამარჯობათ. მე თქვენს გასაცნობად შემოვიარე –მითხრა მან.

–ძალიან კარგი,მობრძანდით  –მივუგე .

–თქვენ ამ უბნის ახალი მცხოვრებნი ხართ არა? მე ვალერა ვარ .

–მე უკვე გიცნობთ  .

–როგორ? საიდან?–აღელდა ვალერა.

– ჯერ დაბრძანდით და მერე ვისაუბროთ. თან რაიმეთი გაგიმასპინძლდებით.    –თქვენი მეუღლე შინ რომ იქნება ,მაშინ დავრჩები .

უყურეთ ვალერას სიფრთხილეს ! ღიმილით გავიფიქრე მე.

–მოითმინეთ , ოჯახი მაინც დამილოცეთ  –ვალერას აშკარად ესიამოვნა ხელახალი მიპატიჟება .

–გაგიმარჯოთ ოჯახური ბედნიერება არსოდეს დაგრღვეოდეთ–მითხრა, გადაჰკრა და ხელზე კოცნით დამემშვიდობა.თავი მოიკლა არც მეორე ჭიქა არაყი დალია და არც ნამცხვარი მიირთვა, მიჩვეული არა ვარო.

მე ვალერას ვაკვირდებოდი. ნორმალური  აღნაგობის , მაგრამ მოკუნტული, ჩია , რაღაცნაირად ძალად დაპატარავებული… სათნო თვალები , არა ,თვალები კი არა, სახეში ჩასმული ორი სევდიანი სიკეთე. როგორ შეეძლო ამ ადამიანს მთელი უბნის შემძვრელი და გამაყრუებელი ხარხარი. მე კი სწორედ ამ დამცინავი ხარხარის მიზეზი მაინტერესებდა ყველაზე მეტად.     ვალერას გასაშინაურებლად საკმაო დრო დამჭირდა.ერთ დღეს მან მითხრა :

–კეთილი ხალხი ხართ თქვენ არაფერს ითხოვთ , პატივს კი მცემთ. ხანდახან მეთვითონ ჩემი ნებით,გეხმარებით.

–ვალერა , რამდენი წლისა  ხარ?                    

–ორმოცდახუთის.

–მერე უცოლოდ რად დაიარები?

ვალერამ გამომცდელად შემომხედა,თითქოს იგრძნო, რომ არც ჩემი ყურადღება იყო მთლად უანგარო. არაფერი მიპასუხა, ამოიოხრა და წავიდა.  მეგონა ვიჩქარე  და ვალერას ნდობა დავკარგე, მაგრამ იმავე საღამოს დაბრუნდა საკმაოდ ნასვამ მდგომარეობაში და საჩუქრად მინიატურული წიგნი დამიტოვა.

–აქ სულ ანეგდოტებია, წაიკითხე და იცინე, მაგრამ არ დაგავიწყდეს  ყველაზე დიდი ანეგდოტი თვით ცხოვრებააო.          ვალერა აღარ მოვიდა . კარგა ხნის შემდეგ ქუჩაში შემხვდა მთვრალი ახალგაზრდა ბიჭებს შუაში ჩაეყენებინათ და აცეკვებდნენ. რომ დამინახა , ცეკვა შეწყვიტა და მომესალმა. მომეჩვენა რომ ვალერა მთვრალი არც იყო. იმ საღამოს უბანი შეაზანზარა ვალერას ხარხარმა. მეორე დღეს კი მესტუმრა.

–იცით, ბიდიში უნდა მოგიხადოთ გუშინდელის გამო .

–მე რატომ მებოდიშები, ვალერა, ეს შენი ცხოვრებაა და როგორც გინდა ისე გაატარე.

–როგორც გინდა?! –ვალერამ ტუჩები მწარედ მოიკვნიტა – როგორც გინდა ისე სადაა…     –ვალერა, შენ ვინ ხარ?

–მეე?! მე ერთი ობოლი ბიჭი ვარ .

–  ვიცი რომ ობოლი ხარ მაგრამ რაიმე უნდა იღონო, ცხოვრება უნდა მოიწყო.         –ეეჰ, რა დროისაა, ჩემმა მატარებელმა ჩაიარა. ტუუ…ტუ…––მოგონილი არა სერიოზულობითმიპასუხა მან.

–თუ ჩაიარა არაყი რად არ გააყოლე, ადამიანო .

ვალერამ იწყინა.

–შენ ვინ გეკითხება? სადაური ჩემი მამიდა ხარ? არ მინდა , ქალბატონო, შენი არაყი .    თავი დამანებე, შენ მე რა უნდა გამიგო ?!– მომაძახა ვალერამ და გაიქცა. მე კი ვიცოდი ვალერა აუცილებლად დაბრუნდებოდა.

იგი სამი დღის შემდეგ მოვიდა და ყვავილების თაიგული მომართვა.

–დღეს მხოლოდ ამ თაიგულისთვის ვიმუშავე როგორც დედას შვილი ისე მოგართვი და უარი არ მითხრა .

–ჩვენი დედა შვილობა არაფრით გამოვა, ვალერა.–გამეცინა მე .

–ამას არ აქვს მნიშვნელობა. მე რომ თქვენისთანა დედა მყოლოდა…–ცრემლი მოერია–მე, რომ   ახლა ჩემი დედა ვნახო , ალბად საკუთარი ხელებით მივახრჩობ.

–რას ამბობ ვალერა!

–რას ვამბობ?! აბა რას ვიზამ . უცხო სხეულივით , რომ მისროლა საკუთარი სხეულიდან და მიმაგდო, ამას როგორ ვაპატრიებ. ერთხელაც არ დაინტერესებულა მის მიერ გსჩენილი არსების ბედით. ერთხელ შემეკითხე ვინახარო . განა ვიცი ვინა ვარ ?! მე ერთი ობოლი ბიჭი ვარ, რვა წლამდე ბავშვთა სახლში ვიზრდებოდი , შემდეგ ძია ბაქარმა წამომიყვანა, საკუთარ ოჯახში…  მერე კი …– უცებ ვალერა ახალგამოღვიძებული ბავშვივით მომაჩერდა .

– მერე? მერე რა მოხდა ვალერა .– ვერ მოვთოკე ცნობისმოყვარეობა .

ვალერამ გამჭოლი მზერა მესროლა.

–მერე არაფერი.სისულელეა.ახლა კი წავედი. კმარა.            კულმინაციის მწვერვალიდან თავქვე დავეშვი. ვალერა კი სიმღერით მიუყვებოდა გზას. – უპატრონო ეკლესიას ეშმაკები შეესია. ეს აფორიზმი ვალერას სიმღერად ექცია და ხშირად იმეორებდა.    მეზობლის ქალი შემეხუმრა .

–ვალერამ მოუხშირა სტუმრობას. ახლა შენ არ შეუყვარდე…

–არ ინერვიულო, ძვირფასო, მას მეც ვუყვარვარ შენც და ისიც . საერთოდ ვალერას ყველა უყვარს.

ბიჭს მანქანამ ძაღლი მოუკლა ტიროდა გულსაკლავად. მეორე დღესვე ვალერამ ბავშვს ბუთქუნა ლეკვი აჩუქა.

– აღარ იტირო, გენაცვალე, შენისთანა ბავშვმა არ უნდა იტიროს.

ამ ბიჭს მასზე პატარა დაიკო ჰყავდა. არც ის დაჩაგრა ვალერამ და თოჯინა აჩუქა. გახარებულმა მაცაცომ, როგორც ვალერა მიმართავდა , მას უთხრა .  რა კეთილი ხარ ვალერა! დაბადების დღეზე მეც გაჩუქებ რაიმეს. როდისაა შენი დაბადების დღე?

–არასოდეს.– ძლივს გასაგონად წარმოსთქვა ვალერამ.

–ნუ იტყუები, დაბადების დღე ყველას აქვს.

– ყველას აქვს, მაცაცო, მე კი არა. – ბავშვი დედასთან გაიქცა.

–დედა, იცი , ვალერას დაბადების დღე არასოდეს არ აქვს. –  ვალერას მწარედ გაეცინა.

მოჩხუბარ ძმებს ვალერა ერთხანს შორიდან შესცქეროდა, ეგებ თავისით დაშოშმინდნენო, ბოლოს კი მათ შორის ჩადგა .

– ღმერთმა ძმა გაჩუქა და ეჩხუბები?!–შეარცხვინა ორივე.                                                            ერთერთმა ვალერას დარიგება იუკადრისა და ყურში ჩაუსისინა .

–შენ კიდე ვინ მიგდიხარ, შე …

ვალერამ ფერი დაკარგა ,თავი მხრებში ჩარგო, რამდენიმე ნაბიჯი უკუსვლით გადადგა შემდეგ კი შეტრიალდა და წალასლასდა. მე კი სრულიად მოულოდნელი და უხერხული კითხვა დამისვა.

–მითხარით , ვინ ვარ მე?

სახტად დავრჩი , მაგრამ პასუხის გაუცემლობა არ შეიძლებოდა.

–შენ არაჩვეულებრივი ადამიანი ხარ , ვალერა.

–არაჩვეულებრივი კი არა , საერთოდ თუ ვარ ადამიანი ესაა საკითხავი.

ვგრძნობდი ძალიან უჭირდა ვალერას , ცრემლებს ყლაპავდა.

–მე ძია ბაქარის წინაშე იცი რა დავაშავე? მისი ქალიშვილი, ნანი შემიყვარდა. ეს გრძნობა არც გატაცება იყო არც  ასაკის ბრალი. ოჯახური სიმყუდროვე მინდოდა. ჩემი კუთხე ,მეუღლე, შვილები… ისეთ ძალას ვგრძნობდი მთას გადავდგამდი. ძია ბაქარი კი გაბრაზდა , ეს რა მაკადრა მაგ ლაწირაკმაო. სახლიდან წავედი.

საღამოს დავბრუნდი, დარჩენას რაღათქმაუნდა აღარ ვაპირებდი , ბოდიში უნდა მომეხადა… ჩემთვის ხომ ძია ბაქარზე კეთილი ადამიანი არ არსებობდა. რამდენიმე წუთით ფანჯარასთან დავყოვნდი შევყურებდი და ვესიყვარულებოდი ძია ბაქარს. ალბად მამა ასე მეყვარებოდა. ნაბიჯის გადადგმა მიჭირდა. უცებ ძია ბაქარი იქვე მჯდომ მეუღლეს მიუბრუნდა და უთხრა .

– სახლში მოვიყვანე, ჩემს ბიჭს დამხმარე ეყოლება საქმეს შეუმსუბუქებს–მეთქი და ნახე რა მომინდომა მაგ…             და ისეთი სახელი მიწოდა , რამაც მაგრძნობინა, რომ მე ადამიანი არა ვარ. ვოინიჩის ,,კრაზანას”” გმირს რომ მოუვიდა, მეც ისეთი გრძნობა დამეუფლა. როგორც მასში დაიმსხვრა პადრეს ხატება, ისევე ჩემში ძია ბაქარი და მისი სიკეთე ნაწილებად დაიშალა.– ვალერა შეჩერდა ღრმად ჩაისუნთქა და მოგუდული ხმით განაგრძო– დღეს კი , ამ ამბიდან თითქმის ოცდაათი წლის შემდეგ , ისევ მიწოდეს ის სიტყვა. ძმები ჩხუბობდნენ  , წარმოგიდგენია?! ძმას ძმა ვერ შეუყვარებია და სხვა ვინ უნდა შეიყვაროს?! ვის უნდა აპატიოს?! საკუთარ ძმას აყენებს შეურაცხყოფას და მე დამინდობს   ?! საოცარია ეს ცხოვრება. ვინც ამბობს –მე მიყვარს ღმერთი და თავის ძმას ვერ იტანს – მატყუარაა არ ვიცი საიდან ვიცი ეს სიტყვები მაგრამ ძალიან მომწონს.

–ვალერა, შენი ამბავი მომიყევი , ეს ძმები არ მაინტერესებს .

–ნეტა ჩემი ამბავი რად გაინტერესებს?… კარგი, მოგიყვები.  სამხედრო სამსახურში დიდი სიამოვნებით წავედი . კიდევ კარგი ნანის სიყვარულზე არ დავლაპარაკებივარ და გულში იმედის ნაპერწკალი ისევ ღვიოდა, თორემ როგორ გადავიტანდი ყოველივეს. იქ ქილერად მამზადებდნენ. გადმომცეს პირადობის მოწმობა  .თითქოს უნდა გამხარებოდა . მაგრამ ასე არ მოხდა. არ მინდოდა ადამიანის მკვლელი გავმხდარიყავი. ჯოჯოხეთი გამოვიარე. წყალწაღებული ხავსს ეკიდებოდაო ხომ გაგიგონია, ამ ხავსად ჩემთვის ნანის სიყვარული ქცეულიყო. ერთ–ერთი მძიმე სამხედრო ოპერაციის დროს მკვდრად ჩამთვალეს, ვერც ჩემი ცხედრის გადატანა მოასწრეს და ძლივს გამოვაღწიე ამ კოშმარიდან.    სიცოცხლე როგორი მძიმეც არ უნდა იყოს მაინც ტკბილია… თუ შეურცხვენელია.  დაბრუნებულს ის ხავსიც გამომეცალა ხელიდან და გადავეშვი ცხოვრების თავბრუდამხვევ მორევში. ნანის გათხოვება ძალიან არ მიდარდია , აზრიც არ ჰქონდა… თანაც კარგი მეუღლე ჰყავდა და ბედნიერი იყო. მე კი , მადლობა ღმერთს, სხვისი ბედნიერებით ტკბობის უფლება მაინც მაქვს.

– აი, თურმე რატომ დაგვცინი.

– როგორ გეკადრებათ! რა გაქვთ ჩემი დასაცინი?– ჩემთვის ძალიან ნაცნობი გამომეტყველება მიიღო ვალერამ .

–არა, ვალერა , შენ მე ვერ მომატყუებ. შენ ჩვენი სულის სიღრმეს ჩასწვდი, შენთვის ჩვენი სიკეთე მოჩვენებითია უკვე.

–და იცი ეს რატომ მოხდა? ერთმანეთთან თქვენ ამას არ გამოამზეურებთ, ჩემთან კი ადვილია. მე ვინ ვარ. მთავარია თქვენ ერთურთს დაუმტკიცოთ რაღაც… თქვენი გამიხედვაც კი მოწყალებად უნდა მივიღო და  მადლობელი უნდა ვიყო . ვარ კიდეც, მაგრამ ეს ყველაფერი არაფერია, გული იმაზე მწყდება, რომ ისე მოვკდები არავის ვეტკინები, ცრემლი არ ჩამოუვარდება ვინმეს ჩემთვის. ესაა ჩემი სიცოცხლე. ესა ვარ მე, ვალერა, თითქმის არავინ. მე ხომ ჩემი არსებობისათვის ბოდიშს უნდა ვიხდიდე.

–კარგი რა , ვალერა, ამას ნუ ამბობ.

გახსოვს დედაჩემზე რაც გითხარი, იმასვე ვფიქრობ ახლა. შემიძლია გავიგო, რომ რაღაც მოხდა, იძულებული გახდა ეს ნაბიჯი გადაედგა, მაგრამ ჩემთვისაც ხომ უნდა დაეტივებინა რაღაც შანსი. ვერაფერი ვუპასუხე.                                                                       ვალერა წავიდა მეგონა რამდენიმე საათში უბანს მისი ხარხარი მოედებოდა,   მაგრამ შევცდი.ის აღარ დაბრუნდა ერთი კვირის შემდეგ გავიგე ვალერას ავადმყოფობა კეთილ კაცს სარდაფი დაეთმო მისთვის დაძახებაზე არ გამომეპასუხა. შუბლმა ხელი დამწვა ხელის შეხებაზე თვალი გაახილა , გაოცებით მომაშტერდა. უცებ ხელზე ხელი მსტაცა.

–დედა! ეს შენა ხარ ?

შემეშინდა . უკან გამობრუნება მინდოდა , მაგრამ ვალერა ხელს აღარ მიშვებდა. ბორგავდა.

–მოხვედი დედა?  გამარჯობა! სად, სად იყავი აქამდე? მომენატრე, ძალიან მომენატრე. იცი , როგორ მიყვარხარ?! მაპატიე ჩემო ძვირფასო .

– რა გაპატიო , ვალერა, ეს შენ უნდა მაპატიო– უნებურად შევედი ვალერას დედის როლში და მხოლოდ ახლა მივხვდი, რომ ჩემთვის მამის ტოლი ვალერა    ჩემში ყოველთვის საკუთარ დედას ეძებდა.

–ჩემი სახელიც , დედა? მადლობთ სახელის გარდა არც მქონია არაფერი ამ ქვეყნად, მარტო ვალერა ვიყავი, უგვარო , უმამისსახელო, მაგრამ შენ მაინც მიპოვე, დედა.    მართლაც უსაზღვრო ყოფილა დედაშვილური სიყვარული.

ვალერა ჩემს ხელს ნაზად იკრავდა ცხელ ლოყაზე და ძალიან ფრთხილად ეფერებოდა.

–დედა, დაბადების დღე როდის მაქვს მითხარი… საყვედურს კი არ გეუბნები, უბრალოდ ერთხელ მაინც უნდა ავღნიშნო. შენ მეყოლები მაცაცო და ჩემი ნანი…

–ნანი ჩემი საცოლეა ,დედა გაიცანი …

–ნანი, ეს ჩემი დედაა, ნახე მეც რა კარგი დედა მყავს …მიპოვა… დავეკარგე, მაგრამ მაინც მიპოვა…

– მე შენ გელოდი , მეც გეძებდი… სულ გეძებდი. ყველგან, ყველგან შენ გეძებდი… ვალერას სუნთქვა უჭირდა .

–რაკი მიპოვე აღარაფრის მეშინია , თვით სიკვდილისაც კი .ჯოჯოხეთშიაც რომ მოვხვდე ამაზე უარესი რა იქნება, რაც აქ გავიარე…  მთავარია შენ ჩემთან ხარ, დედა.                             უცებ ვალერა არა ადამიანურად დაიგრიხა ,სხეული აუძიგძიგდა, სახე მოეშალა. რამდენიმე წუთში დაწყნარდა ,დამშვიდდა, თვალდახუჭული იწვა და ჩუჩულებდა გაურკვეველს . შემდეგ ხელები წინ გაიწვდინა და ხმამაღლა დაიძახა –დედა! არ წახვიდე… ისევ არ დამტოვო …დედა, დედაა , სადა ხარ ? ვერ გხედავ დედა  ბალიშზე მისვენებული ვალერა ხელზე მეამბორა და ძლივს გასაგონად ჩაიჩურჩულა  .

–  უფალო,აბედნიერე ეს ადამიანი . დედა ნუ … ნუ მტოვ…

ხელთ ვალერას გაცივებული მარჯვენა შემრჩა .

– ღმერთო, რატომ მაგრძნობინე დედობა ასე უცნაურად რა დაგიშავე? მე ხომ ამისთვის ძალიან პატარა ვიყავი. ან შენ რა დაგიშავე , ჩემო კეთილო ვალერა რომ ყველას მოჩვენებითი სიკეთე მე მაზღვევინე , ყველას კუთვნილი მე მატირე… ბარემ ყველას ნაცვლადაც მე მაპატიე  .                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                              1989 წელი

Read Full Post »

სიზმრის სამება

 

საძინებელში შუქი სუსტად და დამამშვიდებლად კრთოდა. მძინარე მამაკაცი შეირხა, მარჯვენა ხელით თვალები მოიფშვნიტა და ბალიშზე აჩოჩდა. გვერდით ქალსაც გამოეღვიძა და გაბუტული, ნამძინარევი ხმით ჩაილაპარაკა:

–         რა მოგივიდა, საბა, დაიძინე. ჯერ ალბათ ისევ შუაღამეა.

–         ელენე, მოდი დავნაძლევდეთ.

ქალი გაკვრვებით მიაჩერდა ქმარს.

–         შენ რა… რამდენჯერ გაგაფრთხილე ძალიან ბევრს მუშაობ-მეთქი.

–         მართლა დავნაძლევდეთ – სიტყვა გააწყვეტინა მამაკაცმა – დარწმუნებული ვარ, თოვს.

–         თოვლის ამინდი ნამდვილად არ იყო გუშინ. მიდი რა, დაიძინე.

–         მე კი გეუბნები, პირველი თოვლი იქნება. ისევ ის სიზმარი ვნახე.

–         რა სიზმარი? – საბოლოოდ გამოფხიზლდა ქალი. – ზუსტად ის, ადრე რომ გესიზმრებოდა?!

–         დიახ, სწორედ ის. ქალი, რომლის სახეს მე ვერ ვარჩევ, პატარა ბავშვი და მე. სადღაც უსასრულობაში ვიმყოფებით თითქოს. უკვე რამდენი წელია გრძელდება ჩემი ”სიზმრის სამება”.

–         იქნებ მაგან გვიშველოს და ბოლოს და ბოლოს გავხდეთ სამნი.

–         ელენე, მე ხომ ამ სიზმარს შენთან შეხვედრამდე გაცილებით ადრე ვნახულობდი და აუცილებლად პირველი თოვლის წინ.

–         და შენ ამბობ, რომ ახლაც თოვს? წარმოუდგენელია.

საბა და ელენე ფანჯარასთან მივიდნენ, თეთრი ფარდა გადასწიეს და გაოცდნენ. ქალი თითქოს რაღაცამ დააფრთხო და მეუღლის მხარში ჰპოვა სამალავი.

ციდან მსხვილ-მსხვილი, ფარფატა ფანტელები ცვიოდა. მძინარე ქალაქი თეთრ სამოსში გახვეულიყო.

***

                       შუქნიშანზე წითელი ფერი აინთო; ქალმა და ათიოდე წლის ბავშვმა თავისუფლად გადაკვეთეს ქუჩა.

სკოლის შენობის წინ დედამ ერთხელ კიდევ შეათვალიერა პატარა, აკოცა და დაემშვიდობა. ბიჭუნამ მოკურცხლა.  დედა ელოდა როდის შევიდოდა დედა შენობაში. შორიახლოს შლეგიანივით მოაგდო ვიღაცამ შავი ”მერსედესი”, იმდენად სწრაფად, რომ გარშემო მყოფთა ყურადღება მიიქცია. მანქანიდან მამაკაცი გადმოვიდა და ქალი ინეტერესით შეათვალიერა. ქალს აშკარად არ ესიამოვნა მისი დანახვა, თეთრი ლაბადა შეისწორა, მუქი სათვალეც გაიკეთა და მშვიდად ჩაუარა მამაკაცს წინ.

–                   ლიკა! – დაუძახა მას გაოგნებულმა მამაკაცმა.

ქალს თითქოს არაფერი გაუგონიაო, გზა განაგრძო.

–                   ლიკა! – ამჯერად უშედეგოდ გაისარჯა მამაკაცი. გაოცება და უკმაყოფილება აღებეჭდა სახეზე. ხალხის ყურადღება უფრო მეტად რომ არ მიექცია, მანქანაში ჩაჯდა და ქალი კიდევ ერთხელ შეათვალიერა.

–                   არა, ნამდვილად ის არის! – დაასკვნა ბოლოს.

სამი დღის განმავლობაში, დილაობით, გაჩერებაზე მდგომ ქალს მამაკაცი მალულად აკვირდებოდა. ბოლოს იგივე დასკვნა გააკეთა და გამოლაპარაკებაც გაბედა. ქალის უყურადღებობამაც ვერ შეაჩერა.

–                   უკაცრავად, თქვენ ლიკა ხართ?

–                   არა, გეშლებით! – მოკლედ მოუჭრა ქალმა.

–                   ეს შეუძლებელია.

–                   რა არის შეუძლებელი? მე თამარი ვარ.

–                   ეს ბავშვი თქვენი შვილია?

–                   არა. ჩემი დის. რატომ მეკითხებით?

ქალი აშკარად ცდილობდა წონასწორობის შენარჩუნებას და გამოსდიოდა კიდეც. გაოგნებულ კაცს დამაჯერებლად გაუღიმა, პასუხს არც დალოდებია, ბოდიში მოუხადა და სამარშრუტო ტაქსში ჩაჯდა.

–                   კი მაგრამ, ყოველდღე სხვის ბავშვს ატარებს სკოლაში? ან სხვა ნომრის ტაქსს რატომ გაჰყვა? ის ხომ ყოველთვის ასერთით დადიოდა? ნამდვილად მე გამექცა. ეს აშკარაა. ნამდვილად ისაა. – ჩაილაპარაკა კაცმა და მანქანა სკოლისაკენ შემოატრიალა.

***

საღამოს სახლში დაბრუნებულ, აფორიაქებულ დედას შვილმა ახალი ამბავი დაახვედრა.

–                   დედიკო, დღეს ჩვენს სკოლაში შემოწმებაზე თვითონ მინისტრი მოვიდა. კლასებში ჩამოიარა, თითქმის ყველა კლასი შეამოწმა. იცი? ჩვენს კლასში მხოლოდ მე დამელაპარაკა.

ლიკამ მღელვარება ვერ შეიკავა.

–                   რაო, რა გითხრა შვილო? – ძლივს კითხა და ცახცახმა აიტანა.

–                   რა ნიშნებზე სწავლობო. რომელი მასწავლებელი გიყვარსო. შენ დედიკოს რა ქვია და სად მუშაობსო. იცი, როგორ ეწყინა, როცა ვუთხარი ჩემი მამიკო ჩემს დაბადებამდე გარდაიცვალა-მეთქი?!

–                   შვილო, საბა, გაჩუმდი. – ლიკამ ბავშვი გულში ჩაიკრა და აქვითინდა.

–                   დედა, არ იტირო. ყველაფერს ვუპასუხე. ყოჩაღ, კარგი ბიჭი ხარო მითხრა. იცი, იმ მინისტრსაც საბა ჰქვია. ისე მოვეწონე, მე და შენ აწი ვიძმაკაცებთო – მითხრა.

ის ღამე ლიკამ ცრემლებსა და ლოცვაში გაატარა.

***

მეორე დღეს მანქანა ლიკას სამსახურთან ელოდებოდა. იქედან საბა ადეიშვილი გადმოვიდა და ლიკას მიესალმა.

–                   გამარჯობათ, ბატონო საბა, ისევ თქვენა ხართ?

–                   ბოლოს და ბოლოს მიცანით არა?!

–                   თქვენ მთელი ქალაქი გიცნობთ.

–                   ლიკა, მომისმინე!

–                   არავითარი ლიკა! – ლამაზი თვალები დააკვესა ქალმა – თქვენთვის ლიკა უკვე მკვდარია.

–                   ეგრე არ იქნება, ჩვენ შვილი გვყოლია. არ უნდა დაგემალა ჩემთვის ეს ამბავი.

–                   როდის უნდა მეთქვა? ან რატომ უნდა მეთქვა? იმიტომ ხომ არა, რომ ბავშვის გამო მაინც შეგერთე ცოლად.

–                   იცი, ლიკა, ჩვენ უნდა მოვილაპარაკოთ. ყველაფერს აგიხსნი.

–                   არა, მე თვითონ აგიხსნი და ახლავე. ბავშვს თავი დაანებე.

–                   არა, ლიკა, არა! ასე არ გამოვა. ადამიანურად გთხოვ. გაიგე, ჩვენ ბევრი გვაქვს გასარკვევი.

–                   მე შენთან აღარაფერი მაქვს გასარკვევი, ყველაფერი მორჩა. ისიც კი იკადრე, თანამდებობა გამოიყენე და ბავშვს ესაუბრე. ახლა კიდევ ჩემთან მოსულხარ, იქნებ ბრძანების წიგნშიც გააფორმო და ბეჭდიანი ქაღალდით შემატყობინო რა გინდა…

–                   ასე ნუ მიჯავრდები, ლიკა!

–                   გიჯავრდები?! – აშკარად გაუკვირდა ქალს. – მე გაფრთხილებ, ბავშვის სიახლოვეს აღარ გნახო, თორემ საერთოდ გადავიკარგებით.

–                   აწი ვეღარსად დამეკარგებით.

–                   ჰმ, – დამცინავად ჩაიცინა ლიკამ და საბას ჯიქურ მიუბრუნდა – და რა იცი, რომ ეს ბავშვი შენია.

საბას გაეცინა.

–                   ეგ უკვე დაგვიანებული კონტრშეტევაა. ეჭვიც არ მეპარება, სახელიც კი ჩემი დაირქმევია, შენ არ იცი  რა ვიგრძენი…

–                   გაჩუმდი! – სასწრაფოდ შეაწყვეტინა ლიკამ. – შენი გრძნობები ყველაზე ნაკლებ მაინტერესებს. სახელი კი არაფერს ნიშნავს. ყოველთვის მომწონდა ეს სახელი.

–                   ლიკა, ვერ დამაეჭვებ, ქუჩაში ჩემი ყურადღება თავდაპირველად ბავშვმა მიიქცია. ისე მგავს, მეგონა მე მივდიოდი სკოლაში.

დალახვროს ეშმაკმა, ყოველთვის ამ მსგავსები მეშინოდა. – გაიფიქრა ლიკამ.

***

სამსახურში ლიკას მაგიდაზე ყვავილების თაიგული დახვდა, რომელშიც კონვერტი იყო  ჩამაგრებული. ლიკამ კონვერტი გახსნა, ფურცელი გაშალა და წაიკითხა:

”ბრძანება №1

ლიკა, ძალიან გთხოვ შევხვდეთ და დავილაპარაკოთ.

უღრმესი პატივისცემით    საბა.”

ლიკას სახეზე ალმური დაჰკრა.

–                   ლიკა, მგონი ახალი თაყვანისმცემელი გყავს. იქნებ მაგან მაინც მოინადიროს შენი გული.- შემოსძახეს თანამშრომლებმა.

–                   ეს თუ ის თაყვანისმცემელია, ამას წინათ მერსედესით რომ გელოდებოდა, გამოდის არავითარი შანსი აღარ მრჩება – ნაღვლიანად ჩაილაპარაკა ლიკას მაგიდასთან პირდაპირ მჯდომმა არჩილ ჩარკვიანმა.

ლიკამ ყვავილები გაიტანა და ნაგვის ურნაში ჩაუძახა.

–                   ბატონო არჩილ, იმ ტიპს, თქვენც რომ შეგინიშნავთ, ამბობენ საკმაოდ აწეწილი ოჯახური სიტუაცია აქვსო და ალბათ, მართლაც აღარ გრჩებათ რაიმე შანსი.

–                   აქ რაღაცაში არის საქმე, თორემ ლიკა არაა მაგის ქალი, ვინმეს აწეწილობა თავის სასარგებლოდ გამოიყენოს.

–                   ვაიმე! ნეტა რაშია საქმე, ბატონო არჩილ? – ცნობისმოყვარეობამ აიტაცა ჭორიკანა, თქვენ მაგასაც მიხვდებოდით, მითხარით რა, ბატონო არჩილ.

–                   როგორმე უჩვენოდ მოუვლიან თავიანთ საქმეს, ჩემო ძვირფასო!

ლიკას ყოველ დილას მაგიდაზე ხვდებოდა ყვავილები და ერთიდაიგივე შინაარსის ბარათი, იცვლებოდა მხოლოდ ბრძანების ნომერი.

***

–                   დედიკო, იცი, ის მინისტრი რა მაგარი კაცია?! აუ, მართლა მაგარია, რა მანქანაა… ჩვენი სკოლის შეფია უკვე. მასწავლებელმა თქვა მასეთი პატრონი ჩვენს სკოლას არ ჰყოლიაო.

–                   ვისზე ლაპარაკობ, შვილო – მხოლოდ ახლა მიაქცია ყურადღება ლიკამ შვილს.

–                   იმ მინისტრზე, ჩემი სახელი რომ ჰქვია. დაწყებითი კლასების ყველა ბიჭს ბურთები გვაჩუქა, ფეხბურთის წრეს ვაყალიბებთ. იცი, ხანდახან თვითონაც გვეთამაშება.

–                   თვითონაც არა?! – წამოვარდა ლიკა სავარძლიდან.

–                   ჰო, თვითონაც. მაგრამ კარგად ვერ თამაშობს, კარებში რომ იდგა, ჩემი დარტყმული ვერცერთი ბურთი ვერ აიღო. მე მოვუგე და ყველას ნაყინი გვიყიდა. ჯიგარია რაა! აი, მასეთი მამიკო მინდოდა.

–                   გაჩუმდი! – იკივლა ლიკამ, სასწრაფოდ მოისხა ლაბადა, ფეხსაცმელი ჩაიცვა და კიბეზე დაეშვა. ბავშვი გაოცებული დარჩა.

სამინისტროში მისულ ლიკას არავითარი ყურადღება არ მიუქცევია მდივანი ქალისათვის, რომელიც გაჰკიოდა.

–                   არ შეიძლება, ქალბატონო, მინისტრი დაკავებულია. ნუთუ არ გესმით? ვაიმე, რაღა ვქნა, ეს რა ხალხია, ვერ გავიგე!

ლიკა კარებში შევარდა და მხოლოდ მაშინ მოეგო გონს, როცა მაგიდის ირგვლივ მსხდომი ათიოდე კაცი დაინახა. ხმა ვერ ამოიღო, ვერც უკან გაბრუნდა და ვერც წინ გადადგა ნაბიჯი. იდგა და გამეხებული თვალებით შესცქეროდა საბას.

საბა მონუსხულივით მიაჩერდა ქალს და გაიფიქრა, რამ დამიბრმავა თვალები, გაბრაზებულიც კი ლამაზია.

ლიკა ნაბიჯს არ დგამდა.

–                   მობრძანდით, გისმენთ, ლიკა! – თვით მინისტრი შემოეგება ქალს.

ლიკამ კბილებში გამოსცრა:

–                   ხვალ ორ საათზე გელოდები. თანახმა ვარ, მოვილაპარაკოთ.

***

–                   საოცრად გამოიყურები, ლიკა. – დილიდანვე შეაგება კომპლიმენტი სამსახურში გამოცხადებულ ქალს არჩილმა.

–                   შევეცადე – გაეღიმა ლიკას.

–                   ვისთვის შეეცადე?

–                   არც არავისთვის, საკუთარი თავისთვის მხოლოდ. დღეს მძიმე დღე მექნება. ჩემი ცხოვრება დღეს სასწორზე დგება.

–                   სასწორის ერთ მხარეს შენ და შენი შვილი ხართ, მეორე მხარეს კი ვინ?

–                   წარსული, არჩილ, წარსული.

–                   ესეიგი ის მინისტრი შენი წარსულია და არა მომავალი?

ლიკამ გაკვირვებით ამოხედა არჩილს და მხოლოდ ამოიოხრა.

–                   შენ რომ გგონია, ისეთი ძლიერი არა ხარ, ლიკა. რაიმეთი ხომ არ დაგეხმარო, მითხარი არ მოგერიდოს.

–                   გეტყვი. – მოკლედ უპასუხა ლიკამ.

დღის პირველ საათზე საბა ადეიშვილი ლიკასთან გამოცხადდა. თანამშრომლებმა ერთმანეთს გადახედეს. ლიკამ არაფერი შეიმჩნია. არც მის შესაგებებლად მომზადებულ საბას მიაქცია ყურადღება. დაასწრო, თვითონ გამოაღო მანქანის უკანა კარები და ჩაჯდა.

–                   რა უცნაური ქალია ეს ლიკა, ვერ გაიგებ რა უნდა. – აზრი გამოთქვა ერთ-ერთმა.

–                   შენ მაგას მართლა ვერ გაიგებ – ნაღვლიანად ჩაილაპარაკა არჩილმა.

–                   I’m sorry,  არჩილ ბატონო! ისევ დაანთხია გესლი ჭორიკანამ.

 

***

საით წავიდეთ, ლიკა?

არც საით, აქვე დავილაპარაკოთ. დაანებე ჩემს შვილს თავი.

–                   მომითმინე, მოლაპარაკება ორ საათზე იწყება. ჯერ მხოლოდ პირველია.

–                   მაშინ მე ჩავალ და ორ საათზე გამოვალ – კარის გასაღებად გაიწია ლიკა.

საბა მკლავზე სწვდა.

–                   ლიკა, ძალიან გთხოვ, ამდენი მუდარის შემდეგ რამდენიმე საათი მე დამითმე.

–                   მეგონა მარტო ბრძანებებს იძლეოდი, მუდარაც შეგიძია? მაინც რამდენი საათი გნებავთ?

–                   შვიდ საათზე სახლში მიგიყვან.

–                   ძალიან ბევრია. მხოლოდ სამი სათი, ნაცნობობით.

–                   ამისთვისაც გმადლობთ – თქვა საბამ და მანკანა დაქოქა.

ლიკამ საბა ზურგიდან შეათვალიერა, თითქოს თვალებით მოეფერა მის თმებსა და მხრებს.

სულელო, მე ხომ მთელი ცხოვრება შენ დაგითმე, თუმცა ვინაა ჩვენს შორის უფრო დიდი სულელი?! – გაიფიქრა ლიკამ და წუთის წინ თვალებში გაჩენილი უცნაური ნაპერწკალი ჩაიქრო.

საბამ მანქანა გადააყენა, გადმოვიდა, ქუჩა გადაირბინა და ვარდები იყიდა. ლიკა აყვირდა.

–                   არ მჭირდება. დავიღალე ამდენი ყვავილებით.

–                   ლიკა, იცოდე, ამ ვარდებს მაინც წაიღებ სახლში. მაძლევ ამის პირობას?

–                   მოლაპარაკებას გააჩნა.

საბას გაეცინა და მანქანას გასაღები მოარგო.

–                   საერთოდ, ლიკა, რამდენადაც მე ვიცი, ქალს ყვავილები არ ღლის. შენ ჩემს ყვავილებს ვერ იტან მხოლოდ.

–                   ქალს ისევე ღლის უაზრო და გადამეტებული ყურადღება, როგორც უყურადღებობა.

–                   მაშ უაზრო ყურადღება არა! – ნაწყენილი კილოთი მიუგო საბამ და გზიდან მკვეთრად გადაუხვია.

–                   საით მივდივართ?

–                   ჩემთან, აგარაკზე.

–                   არა, აგარაკზე არა! – განწირულივით შეჰკივლა ლიკამ.

–                   რატომ? ხომ არ გეშინია?!

სალონის სარკეში საბასა და ლიკას მზერამ ერთმანეთი გადაკვეთა.

–                   შენი არ მეშინია, მოგონებები არ მჭირდება.

–                   მაშ, შენ მოგონებების გეშინია, ესეიგი სწორად ვიქცევი.

ლიკამ აღარაფერი უპასუხა, გულში კი გაიფიქრა, იმდენს მაინც მოვახერხებ, რომ დაგიმტკიცო, თითქოს არაფრის მეშინია.

***

–                   აქ ყველაფერი შეცვლილია –  თვალი მოავლო გარემოს ლიკამ.

–                   ყველაფერი არა. გთხოვ შემო… – საბას ქალისადმი თბილი გრძნობა მოეძალა, მაგრამ მის გამწყრალ თვალებს წააწყდა და დადუმდა.

ლიკამ მუხლების კანკალით აიარა კიბე. საბამ კარები შეაღო და სტუმარი მოწიწებით შეიპატიჟა.

რა სიმდიდრეა ირგვლივ, – გაიფიქრა ლიკამ და გუმანით ერთერთი ოთახის კარი მოძებნა, მაგრამ უშედეგოდ. ნაცნობი ოთახის კარებს ვეღარ მიაგნო. საბა თითქოს მის ფიქრებს ჩასწვდა, მხარზე ხელი მოხვია და ერთ-ერთი ოთახის კარები შეაღო.

–                   ამ სილამაზეში, ლიკა, ეს ერთი, ჩემი ოთახი როგორც იყო, ისე დავტოვე.

–                   მართლაც საცოდავად გამოიყურებოდა ძველი, ცისფერი კედლები, რკინის საწოლი და დანჯღრეული კარადა.

–                   ლიკა ოთახის ზღურბლთან იდგა…

–                   მის წინ საწოლზეც ლიკა იჯდა, ოღონდ თორმეტი წლის წინანდელი ლიკა, დამფრთხალი თვალებით, შეგინებული, მიტოვებული, გაოგნებული. აკანკალებული ხელებით რომ იფარავდა შიშველ სხეულს და ვერ გარკვეულიყო რეალობაში.

ლიკას გააჟრჟოლა და კარებს მოშორდა.

–                   როცა ძალიან მიჭირს, ამ ოთახს მოვაშურებ და აქ ვისვენებ. ხომ გჯერა ჩემი,ლიკა?

–                   ლიკამ საბას ისე შეხედა, თითქოს ახლა შენიშნა მისი არსებობა.

–                   მე შენი უნდა მჯეროდეს?! ეგ რაა, მოლაპარაკება უკვე დაიწყო?მაშ, ჩემი ერთადერთი მოთხოვნაა ბავშვს აღარ მიაკითხო.

–                   ლიკა, ძალიან ჩქარობ, მე შენს წინაშე შეიძლება დავაშავე, მაგრამ მის წინაშე არაფერი დამიშავებია. მისი არსებობა არ ვიცოდი.

–                   დედამისის არსებობა რატომ დაგავიწყდა?

–                   სამაგიეროს ამით მიხდი?!

–                   ლიკას შერცხვა.

–                   საბა, ეს სამაგიეროს გადახდა არ არის. ბავშვმა იცის, რომ მამა მოუკვდა, ახლა რა ვუთხრა? მას მისი ცხოვრება აქვს.

–                   ესეიგი მე მკვდარი ვარ! და ამას უნდა შევეგუო. კი მაგრამ, მე რომ საერთოდ არაფერი მითხარი, რა იფიქრე?

–                   საბა, ახლა, ამ გადასახედიდან გაცილებით ადვილია ყველაფერი.

–                    მაგრამ შვილი? ბავშვი რა შუაშია?! მე ხომ არაფერი ვიცოდი.

–                   კი, მაგრამ მე როგორ უნდა მეთქვა, ან რა უნდა მეთქვა, საბამ გამაუპატიურა – მეთქი? მე ხომ ვიცოდი, რომ ასე არ იყო. ან იქნებ, მეთქვა შემთხვევით ორსულად ვარ და ხომ არ მიპატრონებ-მეთქი.

–                   მე უნდა მცოდნოდა, რომ შვილი მეყოლებოდა.

–                   ეს მეც ვიფიქრე, მაშინ. რამდენიმე ვარიანტი იყო, საუკეთესო შემთხვევაში მამობას აღიარებდი. მაგრამ რომ არ მოქცეულიყავი ასე? ჩემთვის რომ გეკადრებინა ბავშვის მამა მე არა ვარო, ან კიდევ ფული რომ მოგეცა აბორტი გაიკეთეო, მაშინ?..მაშინ რა მოუვიდოდა ჩემს გრძნობებს?! კიდევ, ლოდინი ვარჩიე. თუ მომნახავს, ვეტყვი-მეთქი. შენ კი არ გამოჩნდი.

–                   როგორ გამოვჩნდებოდი, სანამ ეს ამბავი გადავხარშე…

–                   რა ამბავი, ქალთან რომ იწექი?!

–                   ლიკა, ნუ დამცინი. ყველა ქალს, ვისთანაც ვიწექი, მე არ მოვნახავდი და არ შევეკითხებოდი როგორ ხარ, ხომ არ დაგაორსულე-მეთქი. შენ კი სხვა იყავი. შენი ამბავი იმიტომაც დამრჩა გადასახარშავი, რომ პირველი ვიყავი და ამას არ ველოდი. სანამ მივხვდი რა ტკივილი მოგაყენე, ავარია მომიხდა. ის თეთრი ვოლგა ხომ გახსოვს, დავამტვრიე და თითქმის ექვსი თვე გაუნძრევლად ვიწექი. მერე კი…

–                   მერე კი მთლად დაგავიწყდი.

–                   არ დამავიწყდი, განუწყვეტლივ-მეთქი ვერ გეტყვი, მაგრამ ხანდახან მახსენდებოდი.

–                   ის უფრო დანაშაულის გრძნობა და სინდისის ქენჯნა იყო ალბათ.

–                   შეიძლება, მაგრამ ვფიქრობდი, რომ შენ აღარ გახსოვდი. ისე, მაინც სად დაიკარგე? ერთხელაც კი აღარ შემხვდი.

–                   გინდოდა შეგხვედროდი?! ალბათ, ისევ გასართობად. მამაკაცები ასე ხართ, ქალს ნდობას და გამოუცდელობას ქარაფშუტობად უთვლით და იყენებთ. შემდეგ შეხვდებით დაბრძნებეულ ქალს და ჩათვლით, რომ სწორედ ის არის ოჯახის, სიყვარულის და ერთგულების ღირსი. და შეგრჩებად ხელში სხვასთან დაბრძენებული ოჯახის დიასახლისი. ხომ შეიძლება თქვენთან დაშვებული შეცდომა და ქარაფშუტობა აპატიოთ, გაუგოთ. ამას მამაკაცები ვერ ხვდებით, ვერ შიფრავთ. აი, მე შენს მერე ვერავინ მომატყუა. ვერ მაცდუნა. შენთან თუ თავნება და სულელი ვიყავი, ახლა ჭკვიანი და თავდაჭერილი ქალის იმიჯი მაქვს.

–                   ლიკა, მას შემდეგ არავინ გყოლია?

–                   ჰმ, მას შემდეგ სიყვარულის ღირსად არავინ ჩამნითვლია.

***

სიჩუმეს არც ერთი არ არღვევდა. საბა თავის თავს ელაპარაკებოდა: გამოტყდი, ვაჟბატონო, ყველაფერი გაცილებით ადვილი გეგონა, რომ გაიგე, ქმარი არ ჰყავსო, საყვარლადაც დაისვი ხომ?! მაინც რა კერპი გამხდარა. რა ლამაზია, როგორ დაუმშვენებია ქალობა!

–                   დრო იწურება, ჩვენ კი მთავარ საკითხზე ვერ შევთანხმდით. – საბას ფიქრებს შეეხმიანა ლიკა.

–                   რომელ საკითხზე?

–                   ჩემს შვილს აღარ ნახავ.

–                   გამორიცხულია, ის ჩემი შვილიცაა. ბავშვსაც ვნახავ და მის დედიკოსაც. ახლა კი, ვისადილოთ.

–                   მე არაფერი მინდა.

საბამ ქალის უარს ყურადღება არ მიაქცია და სახელდახელოდ ლამაზი სუფრა გაშალა. ჭიქა აიღო და შეეცადა მისთვის პირდაპირ თვალებში ეცქირა. ლიკამ კი ამის საშუალება არ მისცა.

–                   ლიკა, ძალიან მინდა ისევ გიწოდო, ჩემო ლიკა, მაგრამ ამის უფლება აღარ მაქვს, დაგკარგე. სულ თვალს მარიდებ, ვერაფრით შევიგრძენი მათი ძველებური სიღრმე. არადა, ისე მომენატრა. ცხოვრება მოულოდნელობითაა სავსე, სასიამოვნო თუ უსიამოვნო მოულოდნელობით. შეიძლებოდა ერთად ვყოფილიყავით, მაგრამ ასე არ მოხდა. იცი, როცა გვერდით გყავს, მისი ფასი არ იცი. დაკარგავ და მიხვდები, რა ძვირფასი ყოფილა. მე მართლა გეძებე. ვიცი არ გჯერა და არც მიკვირს…

–                   საბა, მე შენი აღსარების მოსასმენად არ მოვსულვარ. თუ სინდისი ან სული გაწუხებს, მოძღვარს მიმართე.

–                   ნუ გამაწყვეტინებ, იმას გეუბნებოდი, გეძებე და ვეღარ გიპოვე-მეთქი. საკმაოდ ასაკოვანი დავქორწინდი. დღეს შენ თერთმეტი წლის ბიჭი გყავს, ჩემი შვილი, მე კი – არავინ.

–                   რატომ? მეუღლე ხომ გყავს?!

–                   დიახ, მყავს, მაგრამ მე მაინც მარტო ვარ.

–                   ეგ უკვე შენი პრობლემაა და სხვათა შორის დრო ამოიწურა.

–                   დრო ამოიწურა? ხომ ხედავ რამდენი რამ გვქონია ერთმანეთისთვის სათქმელი. დროში ვერ ჩავეტიეთ. შენ გაგიმარჯოს, ჩემი საბას გამჩენს.

ლიკას თვალებიდან ცრემლი ჩამოუგორდა.

–                   შენი საბას გამჩენს, არა? მერე იცი რა იწვნია ამისათვის საბას დედამ? მშობლები გავაწბილე, ვერ დავრჩი შენსავით დამჯერი შვილი. შენ ხომ მიჰყევი ოჯახის ტრადიციებს. შეირთე ცოლი, რომელიც ხიდი იყო შენს კარიერასა და ოჯახს შორის. მე კი მამას გავუცრუე იმედები. ნიავს ხომ არ მაკარებდა, ტყავის ქამრით მომდგა. მე კი გამხეცებულს ფეხებში ჩავუვარდი და შვილი არ მომიკლა-მეთქი, შევევედრე. ამ სიტყვებმა მამა შეაჩერა. მერე ბავშვი წლების განმავლობაში რაიონის მიყრუებულ სოფელში მყავდა. მამიდა მეხმარებოდა – ძლივსძლივობით ყვებოდა თავის ამბავს ქალი.

–                   რას არ ვაკეთებდი, რომ ბავშვი გამეზარდა. შენს მოსაგონებლად აღარც კი მეცალა. ძილის წინ, მარტო რომ დავრჩებოდი, დავფიქრდებოდი და მეცოდებოდი. მეცოდებოდი, რომ არ შეგეძლო ჩვენი ბავშვის ღუღუნით დამტკბარიყავი. მისი სურნელი შეგეგრძნო. ეს ისეთი ბედნიერება იყო, მარტო ჩემთვის მენანებოდა, მაგრამ მაინც მარტო ვიყავი. შენს წარმატებებს ტელევიზიით ვადევნებდი თვალყურს. ვერ გეტყვი მიხაროდა-მეთქი. გამოუცნობ ტკივილს და შენ წარმოიდგინე, ზიზღს ვგრძნობდი. ბოლოს მამამ მაპატია და აქამდე მოვაღწიე. ახლა კი ისევ შენ გამოჩნდი და გინდა ისევ ამირიო ცხოვრება. ისევ და ისევ შენ.

***

საბა გულდაწყვეტილი უყურებდა ლიკას. ბოლოს წამოდგა, მისკენ შემოატრიალა, ისევ უშედეგოდ შეეცადა მის თვალებში ჩაეხედა. სასწაულად უნდოდა როგორმე დაემშვიდებინა ქალი, მაგრამ ვერ გაბედა და მხოლოდ ეს უთხრა:

–                   მაპატიე, ლიკა, ყველაფერი მაპატიე.

–                   აქ პატიების საკითხი არაა მთავარი. საბა, მე შენი მსაჯული არა ვარ. ბავშვს უნდა დაანებო თავი. მოგვეცი მშვიდად ცხოვრების საშუალება.

საბამ ხელი შემოხვია ლიკას და გულზე მიიკრა.

–                   ლიკა, ყველაფერზე უარს ვიტყვი. არც თანამდებობა მიღირს რაიმედ, ოღონდ მაპატიეთ და თქვენთან მამყოფეთ.

ლიკა უცებ გახევდა, გაკვირვებულმა შეხედა კაცს, ხელები გულზე ჰკრა და მოიშორა.

–                   ეგ რამ გაფიქრებინა! მერე შენი ცოლი? მან რაღა დაგიშავა? კიდევ ერთი უდანაშაულო ზვარაკი. კიდევ ვიღაცას უნდა ატკინო გული. კიდევ ერთმა ქალმა უნდა გამოსცადოს ის, რაც მე გამოვცადე – გაცრუებული იმედები. კიდევ ერთმა ქალმა უნდა იფიქროს, რომ მოღალატე და უპასუხისმგებლო ხარ და ყოველივე ეს ჩემი მიზეზით უნდა მოხდეს?! უფალო, შემიწყალე და ამ გზაზე ნუ დამაყენებ. ნუთუ ასეთი ეგოისტი გგონივარ, საბა?!

–                   დამშვიდდი ლიკა, არასოდეს მიფიქრია, რომ ეგოისტი ხარ, მაგრამ მე რაღა ვქნა, მეც ხომ ადამიანი ვარ. ნურც მე მაქცევ ზვარაკად.

ლიკა მოეშვა, ღრმად ჩაეშვა სავარძელში და გაირინდა. რამდენიმე წუთში მთელი ცხოვრება თვალწინ წარმოუდგა. როგორი თავდავიწყებით უყვარდა საბა, რა ბედნიერი იყო მასთან, მერე დაშორების სიმწარემაც გაახენა თავი, მაგრამ საბამ ხომ მას პატარა საბა აჩუქა.

წამოდგა, თითქოს ფიცს წარმოსთქვამსო, ისე დაიწყო:

–                   დიახ, მე ეგოისტი არა ვარ, ამიტომ ასე გადაწყვიტე. შენ თვითონ მოახერხე ბავშვთან დაახლოება, ვიცი არ გაგიჭირდება, როცა საჭიროდ ჩათვლი, შენ თვითონ უთხარი ყველაფერი. მე მეტი აღარ შემიძლია. რათქმა უნდა ვერც ცოლს მიგატოვებინებ და ვერც საყვარლობას დაგპირდები, არ მიყვარს ორმაგი თამაშები. მე არჩილ ჩარკვიანი მელოდება. ის იმსახურებს ჩემს სიყვარულს. ახლა კი სახლში წამიყვანე.

საბა უხმოდ დაეთანხმა ქალს, ლაბადა ისე ნაზად მოახურა, თითქოს ეშინოდა არაფერი დაშავებოდა.

***

უკან დაბრუნებისას ხმა არცერთს არ ამოუღია. საბა სარკეში ათვალიერებდა ლიკას. თვალებით ესიყვაულებოდა და რამდენადაც შეეძლო წელავდა გზას, რომელიც ბოლოს მაინც დასრულდა. ლიკა მანქანიდან გადმოვიდა, ანიშნა, არაფრის თქმა არაა საჭიროო და სახლისკენ დააპირა წასვლა, მაგრამ უცებ შემოტრიალდა.

–                   ერთი წუთით, საბა!

საბას გული გადაუქანდა. ლიკამ მანქანის კარები გამოაღო:

რამ შეგაშინა, არაფერი გადამიფიქრებია, ჩემი ვარდები უნდა ავიღო მხოლოდ.

საბა აღელვებული გადმოვიდა, ლიკას ხელზე ეამბორა და უთხრა:

–                   გმადლობთ, ლიკა. ჩემს უწინდელ გრძნობებში შეძლება ეჭვი შეგეპაროს, მაგრამ ახლა ნამდვილად მიყვარხარ.

ლიკამ ქვემოდან ამოხედა საბას. კაცმა უმალ იგრძნო ქალის თვალების უწინდებური სილამაზე და ამ თვალებში ის საოცნებო ნაპერწკალიც დალანდა, ჟამ და ჟამ, მოწყენისას გულისგულს რომ უთბობდა.

Read Full Post »